Ana içeriğe atla

Zarflar (Belirteçler)

Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcüğün türü diğerlerinden farklıdır?
 
Bu soru kalıbıyla isimler, sıfatlar, zarflar, zamirler ,edat ve bağlaçlar sorulabilir. Dört şıkkın aynı türde, bir şıkkın farklı türde olduğu soru kalıplarıdır.

      Zarfların Temel Özellikleri
I.Kural: Hareket anlatan sözcük (fiil ya da fiilimsi) bulmadan zarf bulunmaz.

Unutma: Önce hareket anlatan sözcük,sonra zarf bulunur.

II.Kural: Fiil ya da fiilimsiye sorulan  "nasıl ,ne zaman ,ne kadar ,nereye, niçin?" sorularına verilen cevaplar zarftır.

Hareketsiz duruyor. (nasıl?)
Akşam döndüm. (ne zaman?)
Yukarı çıkın. (nereye?)
Epey yaşlandı. (ne kadar?)
Dünyaya niye geldi. (niçin?)

III.Kural: Zarffiil (bağfiil) eki alan fiiller, cümlelerde genellikle zarf görevde kullanılır.

Fiile gelen (-ip-ince eli-kan-a-dıkça-(g)erek-meden-meksizin-r...mez-dığında-casına ) ekleri ile yapılır.

Sabah olunca her şey anlaşılır.

Eve gelmeden kimse konuşmadı.

IV.Kural: Cümle ögelerinde zarf tümleci olan öge ,sözcük türlerinde zarf görevinde kullanılır.


Sonunda ümidini keserek sessizce içeri girmişti.


ZARF TÜRLERİ VAR MIDIR ?

I.DURUM ZARFI: 
Hareketin nasıl yapıldığını anlatan zarflardır. Fiil ve fiilimsiye sorulan NASIL sorusuna cevap verir.

Hangisinde yüklemi durum yönünden tamamlayan sözcüğe yer verilmiştir?

Soru kalıbıyla sorulur.Yüklem genellikle fiil olduğu için sorulan nasıl sorusuna cevap veren şık ,cevap olur.

Bütün bu soruları durmadan soruyordu.(nasıl soruyor?)

Sınavları kolayca bitirmiş,kimseye görünmeden köye dönmüştü.


Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Üzerini örten perde, kıvrım kıvrım sıyrıldı.

B) Güzel sanat eseri, hayran gözlerimiz önünde yükseldi.

C) Gece gündüze usulca yaklaşıyordu.

D) Gözlerimi yıldızlara taktım umutsuzca.

E) Yol yolcusunu bekler;hasretle ,özlemle... 
 

  
                                                   

(Cevap C)

UNUTMA: İsme sorulan NASIL sorusuna SIFAT,fiile sorulan NASIL sorusuna ZARF cevap verir.

Güzel insanlar (nasıl insan-sıfat)
Güzel konuşur (nasıl konuşur zarf)




II.ZAMAN ZARFI:
Hareketin ne zaman yapıldığını anlatan zarflardır. Fiile ve fiilimsiye sorulan NE ZAMAN sorusuna cevap verir.


Altı çizili sözcüklerin hangisi türü bakımından farklıdır?

A) Dünü bilmeyen yarına yön veremez.

B) Keskin rüzgârlar izliyor, durgun suyu kuzeyde.

C) Birlik tutkusunda yitiyor güneyin çocukları.

D) Dün gece denizin üzerinden geçiyordu gemiler.

E) Onlar sahilde, denizin günlüğünü tutuyor.


Çözüm:Soruda yapılan bir çeldiriciye

 dikkat etmelisiniz.Zaman anlamı taşıyan 

dün,bugün,yarın gibi ifadeler her zaman

zaman zarfı olmaz.Cümledeki haraketin 

ne zaman yapıldığını anlatan sözcük    zarftır,diğeri çeldiricidir.

A şıkkındaki çeldirici,D şıkkındaki cevaptır.






III.YER-YöN ZARFI: 

Hareketin yönünün nereye olduğunu anlatan 

zarflardır.Fiil ya da fiilimsiye sorulan NEREYE 

sorusuna cevap verirler.


UYARI:Hal eki alan sözcükler yer-yön zarfı 

olamaz.Cümle ögelerinde dolaylı 

tümleç,sözcük türlerinde isim olurlar.

 

İçeri ,dışarı ,ileri, geri, yukarı , aşağı, öte ,beri 

gibi sözcükler genellikle yer-yön zarfıdır.

 

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer-yön belirteci vardır?


 A)Dışarının gürültüsünden kurtulmak için pencereyi kapatmaya karar verdim.

 B) Sessize içeriye girin, kimseyi rahatsız etmeden alacağınızı alın çocuklar.

C) Öteye beriye iyice baktım ama yoktu işte en sevdiğim oyuncağım.

 D) Biraz geri gelip şuraya girebilirsen arabayı güvenli bir yere bırakmış olacaksın.

E) Hayri, aşağı mahallenin haşarı ve bir o kadar da zeki çocuklarındandır.

 

Çözüm:

A şıkkında dışarının gürültüsü tamlayan eki almış,      

B şıkkında içeriye girdi hal eki almış,

C şıkkında beriye iyice baktım hal eki almış,

D şıkkında geri gelip  ek almadığı ve fiilimsiye sorulan soruya cevap verdiği için yer yön zarfı olmuş,

E şıkkında aşağı mahalle sıfat olarak kullanılmıştır.

 

SORU HİLESİ:

Yukarı ,aşağı, içeri vs sözcükler isme 

geldiğinde sıfat olur.

Aşağı raflar boşaldı.

Dışarı kapıdan ses geldi.


 


IV.MİKTAR(Azlık Çokluk, Derecelendirme)ZARFI:


Fiilin ve fiilimsinin dışında sıfat ve 

zarfın da derecesini anlatan ve NE 

KADAR sorusuna cevap veren 

sözcüklerdir.


Özellikle sıfat ve zarfın derecelendirilmesi, 

şıklarada fazlaca yer alır.

En ,daha, çok ,pek çok ,fazla, epey, oldukça vs 

genellikle miktar zarflarıdır.


Daha kolay sorular,(kolay soru, sıfat tamlaması)

Epey yavaş konuşur.(yavaş konuşur,durum zarfı)

Çok kazanıyordu.(Fiile sorulan soruya cevap veriyor.)

En güvendiği(Fiilimsiye sorulan soruya cevap veriyor.)

 

I. Çok uzun süren bir çalışmanın ardından dinlenmeyi hak ettik. 

II. Fazla konuşan insanlar, etrafındakileri rahatsız eder. 

III. En iyi günlerim bu sessiz, sakin şehirde geçti.

IV. Daha hızlı bir araçla oraya gitmemiz lazım yetişmek için. 

V. Gürhan Bey, o gün bize pek acı konuştu.

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde sıfatı 

derecelendiren zarf kullanılmıştır?

A) I ve II.   B) I ve III.  C) II ve.V                                                    

D) III ve IV.      E) IV ve V.

 

Cevap: III ve IV.cümlelerde en iyi günler ve

daha hızlı bir araç,sıfatlara sorulan ne kadar 

sorularına cevap veriyor.


 


V.SORU ZARFI: 

Fiil ve fiilimsiye soru soran;

nasıl,

ne zaman,

ne kadar,

nereye,

niçin,

neden gibi sözcükler soru zarfıdır.


BİLGİ NOTU: Her türlü sebep sorusu soru zarfı olarak kabul edilir.

Bu adam niye bağırıyor?

Bizimle niçin görüşmek istemiyor?

Ne bakıp duruyorsun?

 

 I. Ne anlattı öğretmen bugün derste?

 II. Ne bağırıp duruyorsunuz çocuklar?

 III. Bizden ne istiyor bu adam?

 IV. Ne dönüp duruyor kuşlar havada?

 V. Ne gün döneceksin oradan?

 Numaralanmış cümlelerin hangilerinde soru anlamı zarfla sağlanmıştır?

 A) I ve II.    B) I ve III.    C) II ve IV.                                  

  D) III ve V.           E) IV ve V.

 

Çözüm:Sebep bildiren II ve IV . cümlelerde soru anlamı zarfla sağlanmıştır.

(Niçin bağırıyor, Niçin dönüyor?)

 

 

Evdeki kolileri nasıl getirmiş?

Sınav soruları ne zaman paylaşılacak?

O ,babasını ne kadar seviyor?

Kitapları nereye indirdin?

 

 

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zarfla sağlanmıştır?

A) Ne tür kitaplar okumayı seversiniz?

B) Hangi hakla dilekçemizi almıyorsunuz?

C) Burayı niye işaretlemişler acaba?

D) Nereyi tercih etmeyi düşünüyorsunuz?

E) Onun ne zaman geleceğini biliyor musunuz?


Çözüm: A ve B şıklarında soru isme sorulduğu 

için sıfat,C sıkkı sebep sorulduğu için cevap 

şıkkıdır,D şıkkında ismin yerine geçtiği için 

zamir, E şıkkında mi soru edatı olduğu için 

soru anlamını edat sağlamış olur.

 

 

Sana nasıl (I) anlatılır.Sensiz (II) hayatın 

boşluğu  Bir zindanın ağır ağır (III)  Çöker (IV) 

üstüme loşluğu (V)


Bu dizelerde numaralanmış sözlerden 

hangileri zarftır?

A) I ve III.        B) I ve IV.        C) II ve III.                                                                                                                   

 D) III ve V            E) IV ve V.

 


Çözüm:Nasıl ,soru zarfı;ağır ağır, durum zarfı 

olarak kullanılmıştır. Cevap A şıkkıdır.





 

Diğer konular için tıklayın.

YAZIM YANLIŞLARI (KURALLARI)

    YAZIM KURALLARI (YANLIŞLARI) Aşağıdakilerden hangisinde yazım yanlışına yer verilmiştir? ÇÖZÜM:   Tek bir soru kalıbıyla yüzlerce maddeden oluşan, kurallar silsilesi sorulmaktadır. Sözcüklerin büyük ,küçük yazılması;birleşik ya da ayrı yazılması ;ses olayları gibi pek çok şey yazım yanlışı vardır/yoktur ,soru kalıbları ile sorulur. *Ses Bilgisiyle İlgili Yazım Yanlışları: 1.Ünlünün düşürülmesi gereken yerde düşürülmemesi yazım yanlışıdır . (İki heceli sözcüklerde ve birleşik fiillerde  aranır.) Şe hiri iyi bilen biriyle gezmeyi fi kir edecek kadar akıllıydı.                                    O gece ka rın ı çok ağrımış ,ağrısı hafifleyince haline şü kür eder.                       ...

Nesne Yüklem İlişkisi

  NESNE YÜKLEM İLİŞKİSİ BAKIMINDAN                                   CÜMLELER Aşağıdakilerin hangisinde eylem nesne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır?   Bu soru kalıbını çözmek için önce nesnenin ne olduğunu bilmek gerekir. Nesne nedir?:    * Nesne yapılan işten etkilenen herhangi bir şeydir. * Yükleme sorulan " Ne, Neyi, Kimi" sorularına cevap veren ögelerdir. Kısa yol: * Fiilin başına " ONU " getirildiğinde fiil anlamlı olursa nesne alabilir demektir. (Onu) satmış. (Anlamlı, nesne almış.) Kitaplığındaki bazı kitapları yok pahasına satmıştı.  (  Neyi satmış?) Kitaplığındaki bazı kitapları (işten etkilenen) UNUTMA: Nesne, sadece cansız varlık değildir; insan da işten etkilenen olduğunda nesne olarak isimlendirilir.   * Kim ve kimi soruları insanı buldurmak için söylenir. Yalının sahibini hastaneye kaldırıldılar.  Kimi hastan...

Yazım Yanlışları Uygulama

    1.    İkide bir çocukca sorular sorması canımızı sıkmışdı. 2.   Burağ’ın fikirini savunan bir kaç kişi kalmıştı.  3.    1943'de İstanbul da   doğmuş fakat fikirleri anadoludan beslenmiştir. 4.    Seni gördümmü annemin konuk severliğini hatırlıyorum. 5.   Paris’de büyükelçilik yapmış,kötülük nedir de bilmiyen biriydi. 6.   Bende göğüsümü üşüttüm dün gece . 7.   Toprakda binlerce organizma yaşarki toprakda verim sağlanır. 8.   Sabahtan beri omuzum ağrıyor kimse bana yardımetmiyor. 9.   insanın bilinç altını dolduran bir takım olaylar olur. 10.     Hiç birimiz Zeynebi görmedikte görmekde istemedik.   Aşağıdaki cümlelerdeki   yazım yanlışlarını bulalım. 1.     Türkler, müslümanlığı 10. yüzyılda kabuletti.   2.     Bu bitkiye iç Anadolu’da klavuzlar yardımıyla ulaşa bildik.   3.    Odaya  Güneş girmiyorsa  ora...

Sınava Nasıl Çalışmalıyım?

      Her gün aynı saatte çalış. İnsanlar için en verimli çalışma saatleri ,sabah  8 ile 12 arası olduğu bilinir. Bu zaman diliminde zihin daha aktiftir.  Kişisel farklılıklar ve çevre etkisi ya da ev düzenine bağlı olarak bu saatler değişebilir. Önemli olan her gün aynı saatte çalışabilmektir.Az da olsa devamlı yapılan çalışma başarı getirir.  Çalışmayı tam bir alışkanlık haline getirmek için sabretmek gerekir.     Küçük yaşta ilim öğrenmek için evinden ayrılan bir öğrenci kendini yetersiz hissetmiş ve eve dönmek için yola koyulmuş. Yolda sıcaktan korunmak için bir mağaraya sığınmış. Mağaranın tavanından damlayan suyun taşı oyduğunu fark etmiş. Benim kafam taştan da sert değil ya demiş ve medreseye dönmüş. Dönemin önemli âlimlerinden biri olmayı başarmış. Unutma ki taşı delen suyun sertliği değil, devamlılığıdır . Çalışmayı zincir olarak düşün, her günün bir halka olduğunu ve kopmaması gerektiğini bil . Başlayan bir alışkanlığa, ...

Noktalama İşaretleri

    NOKTALAMA SORULARI NASIL ÇÖZÜLÜR? Özellikle, çok sorulan paragraf tipi soruları çözerken dikkat edilmesi gereken üç temel kural vardır. I.KURAL:   Nokta, soru işareti, ünlemden sonra mutlaka büyük harfle başlar. Beni gerçekten gördü mü (    ) yalan mı söylüyor(    ) bilmiyorum( ) (?) (?) şıkkı cevap olmaz. Soru anlamı taşımış olmasına rağmen, boşluğa soru işareti gelmez. Küçük harf geliyorsa virgül atılarak cümleye devam edilir. II:KURAL: Virgül, noktalı virgül den sonra- özel isim yoksa -mutlaka küçük harfle başlar. Sülalade akıllı (   ) işten anlayan (   ) mantıklı düşünen tek kişiydi. Hacı Kalfa (  ) kendini çok iyi yetiştirmişti (   ) birçok önemli eser vermiş bir bilim adamıdır III:KURAL: İki nokta, üç noktadan sonra duruma göre bazen büyük, bazen de küçük başlar. * İki noktadan sonra açıklama yapılıyorsa büyük, sıralama yapılıyorsa küçük başlar. Sanatçıdan beklenen şudur: Halka gereken kültürel mirası v...

Fiilimsiler (Eylemsiler)

Aşağıdakilerden hangisinde fiilimsiye / eylemsiye yer verilmiştir? Bu soru kalıbında ilk olarak fiilimsi nedir, nasıl bulunur, sorularına cevap bulmak gerekir. FİİLİMSİ NEDİR?: *Fiile benzeyen fakat fiil olmayan  (isim,sıfat ya da zarf olan) sözcüklerdir. *Görünüşü fiil benzediği için pek çok  öğrenci fiilimsileri, fiil sanır.       Üşümek      (isim)    Üşüye n      (sıfat)    Üşüterek    (zarf)  Örnekteki sözcükler fiil gibi görünse de fiil  değil fiilimsiler. FİİLİMSİ NASIL BULUNUR? I.KURAL:  Kökü ya da gövdesi fiil olan  sözcükler fiilimsi olabileceği için ilk  şart kökü fiil olan sözcükler  seçilmesidir. Halasının oğlunun diğer çocuklardan  farklı  yönleri vardı. Yukardaki cümlede   fiil köküne sahip  sözcük yok, tüm kökler isim kökü  olduğuna göre   fiilimsi de yok. II.KURAL: Fiilin aldığı e...

SÖZCÜKTE YAPI (KÖK BİLGİSİ)

       KÖK VE KÖKÜN TÜRÜ                                              Aşağıdakilerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır? Bu kalıpta iki bilgi sorgulanmaktadır :                       1 .Sözcüğün kökü nasıl bulunur?   2. Kökün türü nasıl belirlenir? Soruya sözcüğün kökünü belirlemekle başlayalım.   A.KöK NASIL BULUNUR? I.AŞAMA:   Sözcüğün anlamlı en küçük parçası bulunur. ilgisizlik -anlamlı en küçük parça – il               Anlatım anlamlı en küçük parça – an   Peki ama bu kökler doğru mu?? II.AŞAMA : Bulunan kökle sözcüğün son hali arasında anlam ilişkisi olup olmadığına bakılır.  Anlam ilişkisi varsa kök doğru bulunmuştur, anlam ilişkisi yoksa kök yanlış bu...

CÜMLENİN ÖGELERİ

      Ögeler  Nasıl Ayrılır? *Her cümle bir iş ya da bir durumu anlatır. *Cümledeki iş ya da durum yüklem  dir. *Cümlede söz edilen işi yapan,   özne   dir. *Cümlede söz edilen işten etkilenen nesne   dir. *Cümlede işin mekanı dolaylı tümleç (yer tamlayıcısı)  dır. *Cümlede işin nasıl, ne zaman, ne kadar olduğunu anlatan zarf tümleci   dir. ÖGE AYIRT EDERKEN NELERE DİKKAT EDİLİR? I. Cümlede ilk yüklem bulunur. *Yüklem doğru bulunmazsa diğer ögeler doğru bulunamaz. *Diğer tüm ögeler yükleme sorulan sorulara, verilen cevaplarla bulunur. II. Yüklemden sonra özne ,özneden sonra diğer ögeler bulunur. (Böyle sıralanmasının sebebi özne ve belirtisiz nesnenin aynı sorulara cevap vermesidir.Ne ve Kim sorularına verilen ilk cevap özneyi ,   İkinci cevap belirtisiz nesneyi buldurur.) Çocuklar, evde uçurtma yapıyor. Yapıyor (Yüklem) Yapan kim ? Çocuklar   (özne) Ne yapıyor?   Uçurtma   (Belirtisiz Nesne) III...

Şiirde Kafiye ve Redif

    Şiirde Kafiye (Uyak) ve Redif Redif nedir,nasıl bulunur?: *Satır sonlarındaki sözcükler ekine köküne ayrılır. *Yapılan ayrımda yazılışları ve  görevleri  aynı olan eklere redif denilir.  *Ek halinde ve sözcük halinde olmak üzere iki grupta incelenir. Ek Halinde Redif: Ağaçlar hu çeker iniler t aş lar Bülbül, gözlerinden akıtır y aş lar   “ lar ” çoğul ekleri aynı görevde olduğundan    rediftir.  - aş  sesleri iki ses benzerliğine dayandığından tam uyaktır.  Söz ola kese sa vaş ı       Söz ola kestire b aş ı Söz ola ağulu  aş ı Bal ile yağ ede bir söz     -ı harfi üç dizede de belirtme hal eki görevinde kullanıldığı için redif tir.    Sözcük Halinde Redif: *Satır sonunda tekrarlanan aynı anlamda kelimelerin oluşturduğu ses benzerliğine de sözcük halinde redif denilir.     Garibim namıma Kerem  diyorlar Aslı’mı el almış harem  diyorlar Ha...

SES BİLGİSİ

       Ses Bilgisi (Olayları) Kökle ekin ya da ekle ekin birleşmesi sırasında meydana gelen olaylara ses bilgisi denilir.  Ses bilgisi sorularını çözebilmek için sözcükte yapı bilmek gereklidir. Sözcüğün ilk hali bilinirse meydana gelen ses olayı da anlaşılır. Sözcüğün kökü ve köke gelen ekler ayırt edilir. Besliyordu    sözcüğünün ilk hali   besi-le-yor-du    sözcükte ünlü düşmesi ve ünlü daralması vardır. Anlattığı    sözcüğünün ilk hali    anla-t-dık-ı    sözcükte ünsüz sertleşmesi ve ünsüz değişimi vardır. 1.Aşağıdakilerden hangisinin  büyük ünlü uyumuna uymama nedeni diğerlerinden farklıdır? *   Büyük Ünlü Uyumu Nedir?      Büyük ünlü uyumu kalın ünlülerden sonra kalın,ince ünlülerden sonra ince ünlünün gelmesidir.     -a,-ı,-u,-o      Kalın ünlüler       -e,-i,-ü,-ö      İnce ünlüler   Büyük d...